top of page

Jechezkiel David Kirszenbaum (1900-1954) – polski malarz i karykaturzysta pochodzenia żydowskiego, który żyÅ‚ w Berlinie i w Paryżu.

​

Urodzony w polskim mieÅ›cie Staszow jako drugi syn Meira Nathana Nety Kirzenbauma i Rachely Alty (z domu Ledermann), Jesekiel Kirszenbaum dorastaÅ‚ w tradycyjnym Å›rodowisku sztetla, gdzie pobieraÅ‚ lekcje chederu. Jego rodzina chciaÅ‚a, by zostaÅ‚ rabinem, ale jako dziecko żyÅ‚ gÅ‚ównie za swojÄ… pasjÄ™, rysowanie. Jako mÅ‚ody czÅ‚owiek przeszedÅ‚ caÅ‚kowicie na Å›wieckie tematy, byÅ‚ czÅ‚onkiem socjalistyczno-syjonistycznego ruchu HaShomer HaTza'ir i opuÅ›ciÅ‚ swój sztetl w wieku 20 lat.

​

W 1923 roku zostaÅ‚ przyjÄ™ty do "Staatliches Bauhaus Weimar". W 1925 r. osiadÅ‚ w Berlinie, gdzie staÅ‚ siÄ™ znany pod nazwiskiem Dawid Kirszenbaum i pseudonimem "Duwdivani" (hebrajskie tÅ‚umaczenie jego nazwiska), pod którym podpisywaÅ‚ karykatury w czasopismach satyrycznych.

Kirszenbaum byÅ‚ czÅ‚onkiem ZwiÄ…zku Rewolucyjnych Artystów Plastyków Niemiec.

Używa życie w sztetlekh jako powracający motyw, jednak by jego malarskie motywy w tradycji chasydzkiej nie zaprzeczaly ideom komunizmu.

​

W kwietniu 1933 r. on i jego żona musieli opuÅ›cić Berlin i osiedlić siÄ™ w Paryżu, gdzie szybko staÅ‚ siÄ™ aktywny w sieci niemieckich artystów wygnanych i byÅ‚ jednym z czÅ‚onków zaÅ‚ożycieli "Freie Kuenstlerbund" w 1937 r., w reakcji na wystawÄ™ "Zdegenerowana sztuka" zorganizowana przez reżim nazistowski w Monachium.

Od czerwca 1940 r. małżeÅ„stwo Kirszenbaum jest na ucieczce. Obaj sÄ… internowani kilka razy. Pod koniec 1943 r. Helma Kirszenbaum zostaÅ‚a aresztowana i deportowana do Auschwitz-Birkenau, gdzie zostaÅ‚a zamordowana. Kirszenbaum przeżyÅ‚ wojnÄ™, teraz zmuszony żyć z utratÄ… caÅ‚ej rodziny, z wyjÄ…tkiem dwóch córek swojej siostry Serli. Jego studio w Boulogne-Billancourt padÅ‚o ofiarÄ… nazistowskiego najazdu, prawie caÅ‚a jego praca zostaÅ‚a zniszczona.

Mimo to Kirszenbaum poÅ›wiÄ™ca siÄ™ malarstwu od 1944 roku. W jego pracach znów znajdujÄ… siÄ™ motywy sztetlekh z Europy Wschodniej, których już nie ma.

​

Do koÅ„ca życia w 1954 roku artysta żyje i tworzy w Paryżu, podejmujÄ…c liczne podróże, które coraz bardziej wpÅ‚ywajÄ… na jego twórczość, czyniÄ…c jego dzieÅ‚o tak niezwykÅ‚ym, jak eklektycznym.

bottom of page